Photo documentation of the exhibition: http://www.rzezba-oronsko.pl/index.php?aktualnosci,937,anarchia_i_nowa_sztuka._100_lecie_dadaizmu._wystawa_artystow_wydzialu_malarstwa_i_nowych_mediow_akademii_sztuki_w_szczecinie
5 lutego 1916 roku Hugo Ball otworzył Cabaret Voltaire i ogłosił pierwszy manifest Dada. Wraz z Emmy Hennings, Tristanem Tzarą, Hansem Arpem, Marcelem Janco i Richardem Huelsenbeckiem dał początek ruchowi, który przewrócił świat sztuki do góry nogami. Dadaizm wziął się z reakcji artystów na I wojnę światową, którzy wybrali neutralną Szwajcarię, aby uprawiać sztukę absurdalną, antyestetyczną, internacjonalistyczną, prześmiewczą i kwestionującą wszelkie zasady w sztuce i w życiu. Wtedy powstały pierwsze performance’y i pierwsze dzieła interaktywne, zacierające granicę między twórcą a odbiorcą. Kiedy Marcel Duchamp przysłał swoją Fontannę na nowojorską wystawę obraził tym cały świat sztuki. Dzisiaj użycie ready-made, również jako found footage nie dziwi nikogo, ale sztuka współczesna – krytyczna, nihilistyczna i anarchistyczna – po raz kolejny zyskuje miano entartete kunst. Można śmiało powiedzieć, że humor wielu współczesnych prac można odczytać jako odreagowanie rzeczywistości zgodnie z freudowską zasadą, że żartem przykrywamy to, z czym trudno jest się nam zmierzyć. Kiedy politycy sięgają po retorykę bliską tej z pierwszych dekad XX wieku, metody Dada stają się nam niepokojąco bliskie.
Wystawa „Anarchia i Nowa Sztuka. 100-lecie Dadaizmu” pokazuje, jak różne są skojarzenia z Dada artystów reprezentujących różne media. Dla performerów ich dadaistyczne korzenie są zupełnie oczywiste i we wszelkich wypowiedziach na ten temat łatwo o truizmy. Klasycznie dadaistyczny i oparty na tekście performance zaprezentuje Andrzej Szpindler. Pokazana zostanie także dokumentacja performance’ów Igora Omuleckiego. Jednak w świecie obiektów i nowych mediów, element Dada jest zawsze czymś zaskakującym. Na wystawie przeważają obiekty ready-made, jak znaczki pocztowe Kamila Kuskowskiego, czasem lekko zmanipulowane jak samochód LS-Motors S-Type Łukasza Skąpskiego, Szachy Waldemara Wojciechowskiego, spłaszczona koszulka Jakuba Czyszczonia, obiekt Rafała Żarskiego ze stołu i talerzy, czy instalacja z drewnianych miarek Małgorzaty Szymankiewicz. Dada to absurdalne, bezużyteczne obiekty jak zużyte filtry wentylacyjne pokryte kurzem Hanny Nowickiej (Esencja) – pochodzące z jej własnej pracowni na Akademii, instalacja z drabin, które do nikąd nie prowadzą Anny Witkowskiej, dziurawa wanna Moniki Zawadzki, czy odwrócony do góry nogami wieszak Adama Witkowskiego. Dada to kierunek łączący sprzeczności – instalacja Danuty Dąbrowskiej łączy logikę mechanizmu z irracjonalnością projektowanego na niej obrazu. Dada to interakcja – jak instalacja sound-artowa Roberta Knutha Da-Dance, która wprowadza widza w trans, karaoke Artura Malewskiego, czy spreparowane pianino Mam wszystkiego dosyć Andrzeja Wasilewskiego. Dada to absurd – jak miś pokryty kurzem Artura Malewskiego. To nadawanie odpadom i śmieciom rangi dzieła sztuki – jak w wideo Pawła Książka lub obiekt Sectio aurea Emilii Kamińskiej, będący kształtem kupy na ciągu Fibonacciego. Dada to przewrotny i jadowity humor – wideo Kamila Kuskowskiego czy napis „kobieta” wykonany z marmuru przez tego samego artystę, wideo z przekleństwami Bartka Otockiego, czy inspirowane filmem Erika Satie i Rene Claire’a według scenariusza Fracisa Picabii Antrakt – wideo Anny Witkowskiej Peleryna. Dada w formie to kolaże i asamblaże – tu np. kolaż Olgi Lewickiej. Francis Picabia w swoim tekście „Francis Merci!” napisał, że nie powinniśmy mieć świadomości własnej płci. Temat gender w dowcipny sposób podejmuje w swojej pracy Ola Ska. Dada to wreszcie tytułowa anarchia – jak wideo tej samej artystki. Gatunek, który uprawia Mariusz Waras – street art – ma element anarchii sam w sobie. Artysta stworzy mural na fasadzie muzeum. Od samego wejścia widz zostanie wciągnięty w ekspozycję absurdu, humoru i bałaganu – w treści i w formie.
Artyści:
Jakub Czyszczoń
Wojciech Dada
Danuta Dąbrowska-Wojciechowska
Łukasz Jastrubczak
Emilia Kamińska
Robert Knuth
Paweł Książek
Kamil Kuskowski
Olga Lewicka
Artur Malewski
Jerzy Mazzoll
Hanna Nowicka
Zbigniew Rogalski
Lidia Sapińska
Aleksandra Ska
Łukasz Skąpski
Piotr Skiba
Andrzej Szpindler
Małgorzata Szymankiewicz
Mariusz Waras
Andrzej Wasilewski
Adam Witkowski
Ania Witkowska
Waldemar Wojciechowski
Monika Zawadzki
Agata Zbylut
Rafał Żarski
Malgorzata Kazmierczak 